Tozların özellikleri şu şekilde açıklanabilir:
- Büyüklükleri 300 ile 100 mikron arasında olan tozlar, havada uzun süre askıda kalamazlar ve bir yüzeye çökerler. Bu tozların insan vücuduna girmeleri düşük bir olasılıktır.
- Büyüklükleri 100 ile 50 mikron arasında olan tozlar, kuvvetli ışık altında çıplak gözle görülebilir. İnsanlar tarafından solunsa da en fazla üst solunum yollarında tutulurlar ve kolay kolay solunum sistemine giremezler.
- Büyüklükleri 50 ile 5 mikron arasında olan tozlar da üst solunum yollarında tutulabilir ve burada nemli ortamda birikebilirler. Tozun cinsine bağlı olarak bazı üst solunum yolu hastalıklarına neden olabilirler.
- Büyüklükleri 5 ile 0,5 mikron arasında olan tozlar akciğerlere kadar ulaşabilirler ve alveollerde birikirler. Çalışanların sağlığı açısından çok zararlı ve tehlikeli tozlardır.
- Büyüklükleri 0,5 mikrondan daha küçük olan tozlar ise vücut için zararlı olmazlar ve akciğerlere girip çıkabilirler. kısaca insan sağlığı açısından en tehlikeli tozlar, büyüklükleri 5 ile 0,5 mikron arasında olan tozlardır.
Gözle görülemeyen ve havada asılı kalma süresi uzun olan tozlar, en fazla solunabilir tozlardır ve bunların akciğerlerde hastalık oluşturma riski oldukça yüksektir.
Neden İşyerimde Toz Ölçümü Yaptırmalıyım?
· Çalışanların görüş sahasını azaltır,
· Çalışanları ciddi anlamda rahatsız eder,
· İş randımanını düşürür,
· Meslek hastalıklarına sebep olur.
· Akciğer meslek hastalıkları (pnömokonyozlar) zehirli tozların, kan dolaşımı ile organizmaya geçmesi durumunda mesleksel zehirlenme, kanser ya da alerji olayları ortaya çıkabilir.
Tozları Nasıl Sınıflandırabiliriz?
1. Fibrojenik Tozlar
2. Kanserojen Tozlar
3. Zehirli Tozlar
4. Radyoaktif Tozlar
5. Patlayıcı Tozlar
6. Az zararlı tozlar
Fibrojenik Tozlar (Solunum sistemine zararlı olanlar); Silis(kuvars), Silkatlar (asbest, talk, mika), Berilyum Cevheri, Kalay Cevheri, Bazı demir cevherleri, Kömür (antrasit, bitümlü kömür)
Kansorejen Tozlar; Radyum, Asbest
Zehirli Tozlar (organ ve dokularda toksik etki); Berilyum, Arsenik, Kurşun, Uranyum, Radyum, Antimuan, Manganez, Tungsten, Nikel, Gümüş cevherleri
Radyoaktif Tozlar (α ve β ışınları nedeniyle zararlı olanlar); Uranyum, Radyum, Toryum cevherleri
Patlayıcı Tozlar (Havada süspansiyon halindeyken yanabilenler); Metalik Tozlar(magnezyum, alüminyum, çinko, kalay, demir), Kömür (Bitümlü kömür ve linyit), Piritli Cevherler, Organik Tozlar, Az zararlı tozlar, Jips, Kaolen, Kalker