Ülkemizde Yapı Malzemeleri Yönetmeliği 2002 yılında yayınlanmış ve bir geçiş süresi öngörülmüştür. Bu süre 2007 yılında tamamlanmıştır ve söz konusu yönetmelik esaslarına uymak artık bir zorunluluktur.

Bu yönetmelik, bina ve diğer inşaat işleri dahil her türlü yapı işlerinde sürekli olarak kullanılmak için üretilen yapı malzemelerinde bulunması gerekli temel özelikleri, bu malzemelere uygulanacak uygunluk değerlendirme prosedürlerini ve bu malzemelerin piyasa gözetim ve denetim işlemlerini açıklamaktadır.

Sözü edilen yönetmelik esaslarına göre, tüm yapı işlerinde kalıcı olarak kullanılmak için üretilen her türlü malzeme yapı malzemesidir. Yapı malzemelerinin içeriğinde çoğu zaman, birden fazla malzeme bulunmaktadır. Bu yüzden malzeme ve ürün tanımı arasında bir fark bulunmaktadır. Aslında getirilen yasal düzenlemeler doğrudan malzemeleri değil, bu malzemelerden oluşan ürünleri bağlamaktadır.

Yapı malzemeleri, iç yapılarına ve kimyasal özelliklerine göre şu şekilde sınıflandırılmaktadır:

Metaller: Bu gruba demir ve çelik yapı malzemeleri yanı sıra alüminyum, bakır, çinko ve kurşun gibi yapı malzemeleri girmektedir.

Polimerler: Bu malzemeler, kovalent bağlanma ile ve karbon, hidrojen, oksijen ve azot gibi moleküllerden oluşan uzun zincirler şeklindedir. Örneğin, doğal polimerler olan kauçuk, asfalt ve ahşap gibi yapı malzemeleri yanı sıra plastikler gibi yapay yapı malzemeleri bu gruba girmektedir.

Seramikler: Bu malzemeler ise kovalent ve iyonik karışık bağlı ve aliminosilikat yapılı yapı malzemeleridir. Tuğla ve borular gibi yapısal kil ürünleri ile porselenler bu gruba girmektedir.

Kompozit malzemeler: Bu malzemeler beton, demirli beton, portland çimento ve takviyeli plastikler gibi yapı malzemeleridir.

Mühendislerin asıl ve en önemli görevi, yapılacak yapı için en uygun yapı malzemesini seçmektir. Yapı malzemelerinin seçiminde şu sayılan faktörler etkilidir:

Dayanım ve rijitlik koşulları. Burada sürekli kalıcı yükler için sünme, tekrarlı yükler için yorulma dayanımı, çarpma ve patlama yüklerine karşı tokluk ve kırılma ve yüzey yükleri için sertlik ve aşınmaya dayanım koşulları önemlidir.
Çevresel koşullar. Burada ısı değişimi, nem oranı ve kimyasal etkiler önemli olmaktadır.

Yapı malzemelerinin genel özellikleri Türk Standartlar Enstitüsü tarafından yayınlanan ilgili standartlarda ve Avrupa Birliği ülkelerinde takip edilen CE işaretleme sistemi kriterlerinde tespit edilmiştir.

Esas olarak yapı malzemelerinin temel özellikleri şu bazda belirlenmiştir: fiziksel özellikler, mekanik özellikler, kimyasal özellikler ve ısı, akustik ve optik gibi diğer özellikler.

Yapı malzemelerinin fiziksel özellikleri, malzemenin yoğunluk, birim hacim ağırlığı, porozite ve geçirgenlik değerleridir.

Yapı malzemelerinin mekanik özellikleri, uygulanan yüklere karşı gösterdiği direnç değerleridir. Yani malzemenin dayanım, kırılma ve akma, çekme, basınç, eğilme, burulma ve kesme özellikleridir.

Yapı malzemelerinin kimyasal özellikleri, malzemenin oksit içeriği, karbonat içeriği, asitlik ve bazlık derecesi ve korozyona karşı dayanım gibi kimyasal durumunu belirleyen değerledir.

Yapı malzemelerinin özelliklerinin belirlenmesi için durumun gerektirdiği ölçüde ya laboratuvar testleri yapılmakta ya da malzemenin kullanıldığı alanda testler yapılmaktadır.

Yapı malzemeleri için açıklanan standartlar, kullanılacak malzemelere yönelik özellik ve test işlemlerini açıklamaktadır.

Standartlar, test edilecek numune ve numune sayısını belirlemek, numune şekli ve boyutlarını açıklamak, numune hazırlanma koşullarını göstermek, numunenin saklanması ve test süresince ısı, nem ve benzeri durumlarını belirlemek, test sonuçlarını değerlendirmek ve sonuç raporunu hazırlamak için uygulanacak yöntemi kapsamaktadır.

Yapı malzemeleri ile ilgili olarak standart açıklayan başlıca kuruluşlar şunlardır:

Türk Standartları Enstitüsü (TSE)
İngiliz Standartlar Enstitüsü (British Standards Institute, BSI)
Alman Standartlar Enstitüsü (Deutsche Institute Norm, DIN)
Amerikan Test ve Malzeme Kuruluşu (American Society for Testing and Materials, ASTM)
Avrupa Standardizasyon Komitesi (European Committee for Standardization, CEN)

Kuruluşumuz güçlü bir teknolojik altyapı ve çalışan kadrosu ile ayrıntlı bir şekilde yapı malzemeleri testlerini gerçekleştirmektedir.



EN 1634-1EN 1634-1 standardına göre yangına dayanım testleri (TS EN 1634-1 Kapı ve kepenk takımları, bina hırdavatının açılabilir pencereleri ve elemanları için yangına dayanıklılık ve duman kontrol deneyleri - Bölüm 1: Kapı ve kepenk takımları ve açılabilir pencereler için yangına dayanıklılık deneyi)
EN 1634-3Yangına Dayanıklılık Deneyleri - Kapı ve Kepenkler - Bölüm 3: Duman Kontrol Kapıları ve Kepenkleri
EN 81-58Asansörler- Yapım ve Montaj İçin Güvenlik Kuralları -Muayene ve Deneyler Bölüm 58:Çıkış Kapılarında Yangın Dayanım Deneyleri

EN 1365-2Yangına Dayanıklılık Deneyleri-Yük Taşıyıcı Elemanlar- Bölüm 2: Döşemeler ve Çatılar
EN 1366-2Yangına dayanıklılık deneyleri- Servis yangına dayanıklılık deneyleri- Servis tesisatları- Bölüm 2: Yangın damperleri
EN 1366-4Tesisat kurulumları için yangına karşı direnç deneyleri – Bölüm 4: Doğrusal bağlantı contaları
IMO MSC.307Uluslararası denizcilik örgütü tarafından test yöntemini uygulayan kişi, ürünlerin yüzey yanıcılığını ve dolayısıyla denizcilik inşaatında kullanım için uygunluğunu nitelendirmek.

EN 14470-1Yangın Güvenliği Muhafaza Kabinleri- Bölüm 1:Parlayabilen Sıvılar İçin Güvenli Muhafaza Kabinleri
EN 15659Güvenli Depolama Birimleri - Yangına Dayanım İçin Sınıflandırma ve Deney Metotları - İlk Yangın Depolama Birimleri
EN 13381-2Yapı Elemanlarının Yangına Dayanımına Katkısının Tayini İçin Deney Yöntemleri-Bölüm 2: Düşey Membranlar
EN 1634-2Yangına Dayanıklılık Deneyleri-Kapı ve Kepenkler- Bölüm 1: Yangın Kapıları ve Kepenkleri Kapı, Panjur Ve Açılabilir Pencere Düzenekleri Ve Yapı Donanım Elemanları İçin Yangına Direnç ve Duman Kontrolü Deneyleri - Bölüm 2: Yapı Elemanları İçin Yangına Dayanımın Nitelendirilmesi Deneyi

EN 1364-1Yük Taşımayan Elemanlardaki Yangına Dayanıklılık Deneyleri Bölüm 1: Duvarlar
EN 1365-1Yangına Direnç Deneyleri - Taşıyıcı Elemanlar İçin - Bölüm 1: Duvarlar
EN 1365-3Yangına Dayanıklılık Deneyleri-Yük Taşıyıcı Elemanlar- Bölüm 3: Kirişler
EN 1366-3Servis Tesisatları İçin Yangına Direnç Deneyleri - Bölüm 3: Servis Geçiş Contaları
EN 1366-6Servis Tesisatları İçin Yangına Direnç Deneyleri - Bölüm 6: Yükseltilmiş Ve Altı Boş Yer Döşemeleri
DIN 4102-12Yapı malzemeleri ve elemanlarının yangın davranışı Bölüm 12: devre bütünlüğünü korumak için gerekli elektrik kablo sistemlerin yangın dayanımı - Özellikler ve test

EN 12101-1Duman ve Isı Kontrol Sistemleri - Bölüm 1: Duman Engelleri İçin Teknik Özellikler
EN 13381-1Yapı Elemanlarının Yangına Dayanımına Katkısının Tayini İçin Deney Yöntemleri- Bölüm 1: Yatay Koruyucu Mebranlar
EN 13381-4Yapı Elemanlarının Yangına Dayanımına Katkısının Tayini İçin Deney Yöntemi - Bölüm 4:Çelik Elemanlara Uygula

 

Mobile Menu